Што такое «Літоўская метрыка»? История Беларуси в вопросах и ответах.

Такі назоў мае дзяржаўны архіў канцылярыі Вялікага Княства Літоўскага. У ім захоўваюцца дакументы з палітычнай і сацыяльна-эканамічнай гісторыі Вялікага Княства, а таксама юрыдычных, царкоўна-рэлігійных і культурных дачыненняў у ХІV-ХVІІІ стагоддзях. Кнігі Метрыкі падзяляюцца на судовыя і публічных спраў, дзе змяшчаюцца вялікакняскія прывілеі, уставы, соймавыя пастановы, перапісы войска ды інш.; кнігі запісаў, у якіх пераважаюць вялікакняскія граматы; пасольскія кнігі, што ўтрымліваюць міждзяржаўныя пагадненні, дыпламатычную перапіску, «навукі» паслам і да т.п.; кнігі перапісаў са звесткамі пра замкі і дзяржаўныя зямельныя ўладанні; кнігі арэндаў; кнігі данін і некаторыя іншыя. Мова дакументаў да пачатку ХVІІІ стагоддзя ў асноўным беларуская, пазней пераважна польская, сустракаецца таксама лаціна.

Фонд «Літоўскай Метрыкі» - гэта энцыклапедыя беларускай мінуўшчыны, без матэрыялаў якой не можа абысціся ніводны яе даследнік. Паводле словаў акадэміка Ўладзіміра Пічэты, «Літоўская Метрыка - збор дакументаў надзвычайнай каштоўнасці, на падставе якіх можна ўзнавіць побыт, культуру беларускага народа, эканамічную і сацыяльную структуру грамадства». На працягу ХІХ-ХХ стагоддзяў частка матэрыялаў Метрыкі была апублікаваная ў зборніках. Архіў канцылярыі Вялікага Княства Літоўскага напачатку захоўваўся ў Троках, затым у Вільні, Варшаве, а зараз у асноўным у Маскве, у Расейскім дзяржаўным архіве старажытных актаў. Да нашага часу дайшло каля 600 тамоў «Літоўскай Метрыкі».

Летувіскія навукоўцы (яны лічаць Метрыку сваёй гістарычна-культурнай спадчынай) ажыццяўляюць сёння шырокую праграму яе акадэмічнага выдання.

Складанне: Іван Саверчанка, Зьміцер Санько
Крыніца: 150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі. Менск, 1999.
1-е выданьне: 100 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі. Менск, Звязда, 1993.

Учебники по истории Беларуси за 6 класс

• История Беларуси с древнейших времен до середины XIII в.: учеб. пособие для 6-го кл. общеобразоват. учреждений с рус. яз. обучения / Г. В. Штыхов, С. Н. Темушев, В. В. Ракуть ; под ред. Г. В. Штыхова, Ю. Н. Бохана ; пер. с белорус, яз. Л. Г. Киселевой. — Минск: Изд. центр БГУ, 2009. — 143 с.: ил.

Учебники по истории Беларуси за 7 класс

• История Беларуси: вторая половина XIII — первая половина XVI в.: учеб. пособие для 7-го кл. общеобразоват. учреждений с рус. яз. обучения / Г. В. Штыхов, Ю. Н. Бохан, М. А. Краснова; под ред. Ю. Н. Бохана. — Минск: Нар. асвета, 2009. — 159 с.: ил.

Учебники по истории Беларуси за 8 класс

Учебники по истории Беларуси за 9 класс

Учебники по истории Беларуси за 10 класс

Учебники по истории Беларуси за 11 класс

• 23 билета (46 вопросов) по Истории Беларуси для экзамена за 9 и 11 классы
• История Беларуси (с древнейших времен до конца XIX в.)
• История Беларуси (XX - начало XXI в.)
• История Беларуси (много материалов) - основные события, даты, подробности, периоды