Ашық сабақ: Қазақ тілі
Тақырыбы: Тұрлаулы мүшелер
Мақсаты: Білімділік: тұрлаулы мүшелер сөйлемнің негізін құрайтынын түсіндіру, сөйлемнен бастауыш пен баяндауышқа сұрақ қоя отырып табуды меңгерту.
Дамытушылық: байланыстырып сөйлеу дағдыларын жетілдіру, шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік: тапқырлыққа, ұқыптылыққа, отаншылдыққа, өз елін сүюге тәрбиелеу.
Көрнекілігі: кесте, суреттер, үлестірмелер
Әдісі: сұрақ-жауап, өзіндік, түсіндіру, әңгімелеу.
Түрі: дәстүрлі.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:
Сабаққа әзірлік жасау.
Қазақ тілі пәніне қажетті құралдарын тексеру.
Психологиялық дайындық.
Қайырлы таң достым!
Қайырлы күн болсын
Тәуелсіздік туы
Мәңгі биік тұрсын
Біздің алар бағамыз
Кілең бестік болсын!
ІІ.Үй тапсырмасын тексеру: Үйге берілген тапсырманы тексеріп, талдау жұмыстары, сұрақтар арқылы бағалау, бекіту, қорытындылау.
58-жаттығу. Сөйлемдерді оқып, бастауышы зат есімнен, баяндауышы етістіктен жасалғандарын – қоңыр себетке, бастауышы да баяндауышы да зат есімнен жасалғандарын көк себетке жина. 1-қатар қоңыр себетке жиналған сөйлемді оқиды, 2-қатар көк себетке жинаған сөйлемдерді оқиды.
ІІІ. Өткенді қорыту:
Көк себеттегі сөйлемдерде неліктен бастауыш пен баяндауыштың арасына сызықша қойылған?
Біз қандай сөз таптарын өттік?
Зат есім дегеніміз не?
Етістік дегеніміз не?
Сан есім, сын есім дегеніміз не?
Бастауыш дегеніміз не?
Баяндауыш дегеніміз не?
ІҮ. Мақсат қою кезеңі: Сабақтың тақырыбы, мақсаты хабарланады.
Ү. Жаңа материалмен жұмыс:
Мұғалім: Балалар, өткен сабақ бойынша білімімізді тексердік, енді жаңа сабаққа көшейік.
Дәптермен жұмыс: күн реті, сынып жұмысы, тақырып
Түсіндіру: Бүгін жапалақтап қар жауды.
1. осы сөйлемдегі не? Не істеді? деген сұраққа жауап беретін сөздерді қалдырып оқыңдар. (Бүгін жапалақтап)
2. Не байқадыңдар?
3. Не? Не істеді? деген сұрақтарға жауап беретін сөздер сөйлемнің негізін құрайды.
Негізгі бөлім: Сонымен сөйлем құрауға негіз болатын қандай сөздер екен?
Кім? Не? Не істеді? Не қылды? Қайтті? деген сұрақтарға жауап беретін сөздер - сөйлемге негіз болатын сөздер.
Кестемен жұмыс
Тұжырым: Сөйлем құруға негіз болатын сөздер сөйлемнің тұрлаулы мүшелері деп аталады, яғни бастауыш пен баяндауыш тұрлаулы мүшелер.
60 - жаттығу. Бастауыш пен баяндауыштан тұратын сөздерді сөйлем деп айтуға болатынын түсіндіру.
Сергіту сәті: Ал, балалар, тұрайық,
Екі қолды ұрайық.
Оңға қарай бұрылып,
Солға қарай бұрылып,
Бір отырып, бір тұрып,
Бой сергітіп алайық.
Ауызша: 61- жаттығу. Сөйлемдерді оқып, тұрлаулы мүшелерді тап.
Мектепте асхана бар. (асхана бар)
Іздену: 62-жаттығу. Мәтінді тиісті тыныс белгісін қойып, көшіріп жаз. Тұрлаулы мүшелердің астын сыз. Мәтінге ат қой.
Көмек
Балалар Ақлима әжейге көмекке келді. Қыздар үй тазалады. Ұлдар отын жарды. Ақлима әжей балаларға риза болды.
Тақтамен жұмыс: 63-жаттығу. Мақалды жатқа жаз.Тұрлаулы мүшелердің астын сыз.
ҮІ. Бекіту: 65-жаттығу. Сурет бойынша әңгіме құра.
Әңгімеге ат қой.
Құраған сөйлемдеріңнен тұрлаулы мүшелерді тап.
ҮІІ. Қорыту: Үлестірмелер арқылы қорыту.
Бастауыш дегеніміз не?
Баяндауыш дегеніміз не?
Қандай жағдайда бастауыш пен баяндауыш арасына сызықша қойыады? Мысал келтір.
Мәтін дегеніміз не? Мәтіннің түрлері ата.
Сөйлем дегеніміз не? Сөйлемнің түрлерін ата.
Зат есім дегеніміз не?
Етістік дегеніміз не?
Сан есімдегеніміз не?
Сын есім дегеніміз не?
Дәріхана, дәріні деген сөздерді сөз құрамына талда.
Мұғалім сөзіне дыбыстық тадау жаса.
ҮІІІ. Үйге тапсырма: 64- жаттығу. Сөйлемдерді оқы, мағналық байланысына қарай ретімен айтып бер. Тұрлаулы мүшелерді тап.
Бағалау.
